#Οδοντίατρος και Επιχειρηματικότητα
Αντωνιάδου Μαρία
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Οδοντιατρικής Σχολής,
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Οδοντίατρος-Υπάλληλος vs Ελεύθερος Επαγγελματίας: Προκλήσεις και Προοπτικές στην Ελλάδα και τον Κόσμο
Ο επαγγελματικός δρόμος που επιλέγει ένας οδοντίατρος μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τόσο την καριέρα του όσο και την ποιότητα ζωής του. Η απόφαση ανάμεσα στο να εργαστεί κάποιος ως υπάλληλος ή να ακολουθήσει την πορεία του ελεύθερου επαγγελματία είναι κρίσιμη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η οικονομική σταθερότητα, το κόστος της επιχειρηματικότητας και οι ευκαιρίες ανάπτυξης. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, η επιλογή αυτή γίνεται πιο περίπλοκη λόγω των έντονων οικονομικών πιέσεων που ασκούνται στον κλάδο εξαιτίας της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης.
Επαγγελματικές και οικονομικές προκλήσεις στην Ελλάδα
Οι οδοντίατροι που επιλέγουν να εργαστούν ως υπάλληλοι σε μεγάλες αλυσίδες κλινικών ή άλλες οδοντιατρικές εταιρείες, συχνά το κάνουν για να εξασφαλίσουν σταθερότητα και να αποφύγουν τους οικονομικούς κινδύνους που συνδέονται με την έναρξη μιας ιδιωτικής κλινικής. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (2023), πολλοί νέοι οδοντίατροι δεν διαθέτουν το κεφάλαιο που απαιτείται για την απόκτηση εξοπλισμού και τη δημιουργία δικού τους οδοντιατρείου. Το υψηλό κόστος εξοπλισμού (π.χ. ψηφιακές ακτινογραφίες, σύγχρονα οδοντιατρικά εργαλεία) και τα υψηλά ενοίκια στις αστικές περιοχές καθιστούν δύσκολη τη λειτουργία μιας ανεξάρτητης κλινικής.
Η οικονομική κρίση έχει επίσης επηρεάσει τη ζήτηση για ιδιωτικές οδοντιατρικές υπηρεσίες (Αntoniadou 2021). Η μειωμένη αγοραστική δύναμη των ασθενών έχει οδηγήσει σε μια γενικευμένη μείωση της προσέλευσης σε ιδιωτικές κλινικές, καθώς πολλοί ασθενείς επιλέγουν να αποφύγουν ή να αναβάλουν ακριβές οδοντιατρικές θεραπείες (Ελληνική Στατιστική Αρχή, 2023). Παράλληλα, η αυξημένη φορολογία και η οικονομική αστάθεια δημιουργούν ένα αβέβαιο περιβάλλον για τους ελεύθερους επαγγελματίες, κάνοντάς τους διστακτικούς να επενδύσουν στην επέκταση ή την ανανέωση των επιχειρήσεών τους.
Διεθνείς τάσεις και συγκρίσεις
Η κατάσταση για τους ελεύθερους επαγγελματίες οδοντιάτρους είναι πολύ διαφορετική σε άλλες χώρες. Σε χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, τα καλά οργανωμένα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης προσφέρουν στους ασθενείς μεγαλύτερη κάλυψη για οδοντιατρικές θεραπείες. Αυτό σημαίνει ότι οι ανεξάρτητοι οδοντίατροι σε αυτές τις χώρες απολαμβάνουν πιο σταθερή ζήτηση για τις υπηρεσίες τους, καθώς οι ασθενείς δεν αποθαρρύνονται από το κόστος των θεραπειών (Singh & Purohit, 2013). Επιπλέον, τα κρατικά και ιδιωτικά χρηματοδοτικά προγράμματα στηρίζουν τους νέους επαγγελματίες στην απόκτηση σύγχρονου εξοπλισμού, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ανταγωνιστούν πιο εύκολα τις μεγάλες αλυσίδες.
Η ανάλυση SWOT και οι επιχειρηματικές προκλήσεις των νέων οδοντιάτρων
Η ανάλυση SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο για την αξιολόγηση των επιχειρηματικών στόχων των νέων οδοντιάτρων, όπως τονίζουν οι Antoniadou και Kanellopoulou (2024). Η χρήση της ανάλυσης αυτής βοηθά τους φοιτητές οδοντιατρικής να εντοπίσουν τα δυνατά τους σημεία, τις αδυναμίες τους, τις ευκαιρίες που μπορούν να αξιοποιήσουν και τις απειλές που πρέπει να αντιμετωπίσουν.
Δυνατά Σημεία και Ευκαιρίες
Σύμφωνα με την έρευνα των Antoniadou και Kanellopoulou (2024), οι νέοι οδοντίατροι αναγνωρίζουν ως κύρια δυνατά τους σημεία τις επικοινωνιακές και οργανωτικές τους δεξιότητες. Η συνεργασία με πιο έμπειρους επαγγελματίες και η συμμετοχή σε προγράμματα κατάρτισης και εξειδίκευσης αναδεικνύονται ως σημαντικές ευκαιρίες για την επαγγελματική τους ανάπτυξη. Ειδικά η δυνατότητα εργασίας ως βοηθοί σε υπάρχουσες κλινικές τους επιτρέπει να αποκτήσουν εμπειρία και να προετοιμαστούν καλύτερα για τη δική τους πρακτική (Antoniadou & Kanellopoulou, 2024).
Αδυναμίες και Απειλές
Ωστόσο, οι ίδιοι οι φοιτητές εντοπίζουν ως κύριες αδυναμίες τους το άγχος και την έλλειψη αρχικού κεφαλαίου, τα οποία μπορεί να λειτουργήσουν ως σημαντικοί ανασταλτικοί παράγοντες στην επιδίωξη επιχειρηματικών στόχων. Η οικονομική αστάθεια στην Ελλάδα αποτελεί επίσης σημαντική απειλή, καθιστώντας αβέβαιη τη σταθερότητα της αγοράς και τη δυνατότητα μακροπρόθεσμης ανάπτυξης (Antoniadou & Kanellopoulou, 2024). Οι νέοι οδοντίατροι ανησυχούν ιδιαίτερα για τη βιωσιμότητα των ανεξάρτητων κλινικών, δεδομένου του κορεσμού της αγοράς και των αυξημένων εξόδων.
Προτάσεις για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των οδοντιάτρων στην Ελλάδα
Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προκλήσεων, προτείνεται μια σειρά από ενέργειες που μπορούν να βοηθήσουν τους νέους οδοντιάτρους να ενισχύσουν τις επιχειρηματικές τους δεξιότητες και να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας τους:
1. Προγράμματα συμβουλευτικής και εκπαίδευσης: Η δημιουργία ειδικών προγραμμάτων επιχειρηματικής εκπαίδευσης για οδοντιάτρους μπορεί να βοηθήσει τους νέους επαγγελματίες να αναπτύξουν δεξιότητες στον τομέα της διαχείρισης επιχειρήσεων, της λογιστικής και του μάρκετινγκ. Αυτό μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή τους και να τους προσφέρει τα εργαλεία που χρειάζονται για την έναρξη και διαχείριση μιας ανεξάρτητης πρακτικής (Willis, 2013).
2. Χρηματοδοτικά προγράμματα και επενδύσεις: Η ανάπτυξη κρατικών και ιδιωτικών προγραμμάτων χρηματοδότησης για την υποστήριξη της νεανικής επιχειρηματικότητας στον τομέα της υγείας μπορεί να ανακουφίσει τους νέους οδοντιάτρους από την έλλειψη κεφαλαίων. Επιπλέον, η δημιουργία συνεργατικών μοντέλων (π.χ. συνεργατικά ιατρεία) μπορεί να μειώσει τα κόστη και να αυξήσει την οικονομική σταθερότητα (Singh & Purohit, 2013).
3. Ανάπτυξη ψηφιακής παρουσίας: Οι νέοι οδοντίατροι θα πρέπει να επενδύσουν στη δημιουργία μιας ισχυρής ψηφιακής παρουσίας μέσω ιστοσελίδων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό μπορεί να ενισχύσει την προβολή τους και να προσελκύσει νέους ασθενείς, ειδικά στις νεότερες γενιές που βασίζονται περισσότερο στις ψηφιακές τεχνολογίες για την εύρεση υπηρεσιών υγείας (Willis, 2013).
4. Συνεχιζόμενη εκπαίδευση: Οι νέοι οδοντίατροι θα πρέπει να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους, με έμφαση στις νέες τεχνολογίες και τις εξελίξεις στον τομέα της οδοντιατρικής, όπως η ψηφιακή διάγνωση και οι ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες. Αυτό όχι μόνο θα τους δώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αλλά και θα τους επιτρέψει να προσφέρουν ποιοτικές και σύγχρονες υπηρεσίες στους ασθενείς τους (Antoniadou & Kanellopoulou, 2024).
5. Δικτύωση και συνεργασίες: Η συμμετοχή σε επαγγελματικές οργανώσεις και η ανάπτυξη συνεργασιών με άλλους οδοντιάτρους και επαγγελματίες υγείας μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους για ανάπτυξη και καινοτομία. Επιπλέον, οι συνεργασίες μπορούν να προσφέρουν υποστήριξη και καθοδήγηση, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της καριέρας (Antoniadou & Kanellopoulou, 2024).
Συμπεράσματα
Η απόφαση μεταξύ της εργασίας ως υπάλληλος και της πορείας του ελεύθερου επαγγελματία είναι μια κρίσιμη απόφαση για κάθε νέο οδοντίατρο, ειδικά στην Ελλάδα όπου οι οικονομικές προκλήσεις παραμένουν έντονες. Παρόλο που οι προκλήσεις είναι πολλές, η σωστή στρατηγική προσέγγιση μπορεί να οδηγήσει σε επαγγελματική επιτυχία. Η εφαρμογή ανάλυσης SWOT προσφέρει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που μπορεί να βοηθήσει τους νέους οδοντιάτρους να αναγνωρίσουν τις ευκαιρίες και τις απειλές, να αξιοποιήσουν τα δυνατά τους σημεία και να επιτύχουν τους επιχειρηματικούς τους στόχους.
Βιβλιογραφία
1. Antoniadou M. Economic survival during the COVID-19 pandemic. Oral Hyg Health 2021, 9:1, 267-269. https://www.omicsonline.org/open-access/economic-survival-in-the-covid19-pandemic-era.pdf
2. Antoniadou, M., & Kanellopoulou, A. "Educational Approach: Application of SWOT Analysis for Assessing Entrepreneurial Goals in Senior Dental Students." Eur. J. Investig. Health Psychol. Educ. 2024, 14, 753-766. https://doi.org/10.3390/ejihpe14030049.
3. Singh, A., & Purohit, B. "The Challenges of Private Dental Practice in India and International Comparisons." Journal of Dental Education, 2013.
4. Willis, D.O. Business Basics for Dentists. John Wiley & Sons: Hoboken, NJ, USA, 2013.
5. Ethical Generational Marketing Approach for Dental Patients. Sergi, V., Liakopoulou, E., Fotou, F., Leonidou, V., Prountzos, G., Antoniadou, M. British Journal of Healthcare and Medical Research, 2023, 10(3), 6–22. ttps://doi.org/10.14738/bjhmr.103.14572 . https://journals.scholarpublishing.org/index.php/JBEMi/article/view/14572
6. Ελληνική Στατιστική Αρχή. "Στατιστικά Στοιχεία για την Οδοντιατρική στην Ελλάδα." 2023.
7. Φώτου Φ, Σέργη Β, Λιακοπούλου Ε, Λεωνίδου Β, Προύντζος Γ, Αντωνιάδου Μ. Οδοντιατρικό marketing. Κανόνες Δεοντολογίας και σύγχρονες προσεγγίσεις. Οδοντιατρικό Βήμα, 149, Noέμβριος-Δεκέμβριος 2022.
8. Αγγελοπούλου Θ, Αμαργιανιτάκης Μ, Αντωνιάδου Μ. Η εργασιακή ικανοποίηση στους oδοντιάτρους. Oδοντιατρικό βήμα, 156, Ιανουάριος -Φεβρουάριος 2024.
9. Δημητρίου Ε, Διαμαντοπούλου Α. Ζήκου Θ.Σ. Αντωνιάδου Μ. Στάδια επαγγελματικής σταδιοδρομίας οδοντιάτρου και στρατηγικές βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας σε κάθε στάδιο. Oδοντιατρικό Βήμα, 159, Ιούλιος 2024.
